Premye swen

SanteWiki > Nouvo Kote Ki Pa Gen Doktè > Premye swen

Nan chapit sa a, n ap jwenn :

 

Nan chapit sa a, n ap jwenn :

Poze san nou epi kenbe sitiyasyon an sou kontwòl

Pwoteje tèt nou Pran prekosyon pou nou pa sal kò nou ak san oubyen likid ki soti nan kò yon lòt moun, pandan n ap pran swen yon moun k ap senyen. Lave men nou pi souvan ke nou kapab. Si genyen ti san ki antre nan je nou oubyen nan ti grafouyen sou po nou, rense l byen rense. Sa ka anpeche nou atrape enfeksyon. Kouvri je ak po nou. Mete linèt ak gan ki pwòp, si nou genyen yo. Si pa gen gan, nou ka mete sak plastik. Al gade nan Ki jan pou nou okipe moun malad (chapit sa a poko ekri) pou nou aprann ki jan nou ka pwoteje kò nou kont mikwòb maladi.

Lè yon ka ijan rive, li enpòtan anpil pou nou konnen ki jan nou ka fè fas ak pwoblèm yo youn pa youn. Sa ap ede nou gen lespri nou klè, pou konnen ki sa nou dwe fè an premye.

1. Rale yon gwo souf. Yon moun ka fasil kaponnen nan ka ijan. Men lè nou poze, se lè sa a nou ka fè yon bon travay. Epitou, sa ap kalme moun ki blese a, ak lòt moun k ap gade ; sa ka fè yo santi tout bagay sou kontwòl.

2. Mande tèt nou : èske nou an sekirite kote nou ye a ? Si gen dife, si lari a chaje ak moun, oubyen si gen lòt danje, deplase ak moun ki blese a ale yon kote ki an sekirite. (Si moun nan te ka kase kou li oubyen do li, fòk nou pran anpil prekosyon avè l lè n ap deplase. Deplase l san nou pa kite kou a ak zo rèl do a ni panche ni kwochi.)

3. Trete pwoblèm ki pi grav la an premye. Menm si nou pa konnen kòman blesi a fè rive, premye bagay pou nou fè se kontwole pou wè si moun nan ap pran souf. Pran souf se lavi. Aprann ki sa pou li yon moun mal pou pran souf.

4. Lè nou fin kontwole souf li, gade pou wè si li pa p pèdi san. Si li pèdi twòp san, sa ka touye l.

5. Lè malad la ap respire byen epi li pa p pèdi twòp san, kontwole tout kò li pou wè si li pa gen lòt kote nan kò a ki blese, oubyen si li pa gen zo ki kase. Kòmanse depi nan tèt li, tyeke devan ak dèyè kò a, rive jis nan pwent zòtèy li. Poze li kesyon avèk jantiyès. Egzaminen tout kò li, epi manyen kò a dousman pou wè si li pa genyen lòt blesi ki poko parèt. Sa rive anpil fwa kote yon moun gen plis pase yon sèl blesi.

6. Fè ti pale ak moun ki blese a yon fason pou l ka santi n ap pran ka li. Li gen dwa sou emosyon, oubyen li ka gen yon bagay k ap fè l mal. Si nou ka kalme li, sa ka fè souf li ak batman kè li tounen nòmal.

Kontwole respirasyon li tanzantan. Gade pou wè si li pa p senyen. Si gen posiblite pou nou kontwole tansyon li, fè l tanzantan. Yon moun ki blese ka sanble anfòm, men nan yon ti tan touswit, li ka rete konsa, epi li vin byen mal. Kontinye pale avè l. Konsa n ap rekonèt si l ap depale, oubyen si l ap dekonpoze.

Atansyon ! Tout moun fè bak, tanpri souple. M ap chache pote l sekou.

Lè genyen yon aksidan, anpil fwa gen yon foul moun ki kouri vin gade. Mande yo pote nou lanmenfòt. Moun otoritè yo ki gen gwo vwa, mande yo debleye kote nou menm ak moun ki blese a ye. Voye yon moun chache konkou bò kote doktè. Voye li chache twal pou pansman, oubyen dra pou fè pansman. Si nou bay chak moun kichòy pou li fè, sa ap ede yo kalme tèt yo. Konsa nou ka rive fè tout sa nou gen pou fè. Si gen anpil moun ki blese, al gade nan Dezas ak refijye (chapit sa a poko ekri) pou nou konnen ki moun nou dwe pote sekou an premye.

Moun ki blese a ka petèt ede tèt li. Pifò moun k ap pèdi san, yo ka fè fòs sou pwòp blesi. Sa ap okipe lespri li. Epi sa pèmèt nou kontwole pou wè si li pa genyen lòt blesi. Oubyen nou ka al pran swen lòt moun ki blese.

?	Mande moun ki blese a si li gen doulè, pati kò li ki mouri, oubyen si li mal pou bouje.		Siy sa yo fè nou konnen li ka soufri antòs, zo kòt kase, oubyen lòt zo ki kase. Si li santi anba kò li mouri, oubyen si tout kò li mouri, se ka zo rèl do a ki kase.
	Mande oubyen gade pou wè si li pa gen pwoblèm pou l pran souf.		Si moun nan pa ka touse, li pa ka pale, se ka toufe l ap toufe.
			Si li gen yon doulè k ap mòde l lè l ap pran souf, se ka yon zo kòt ki kase.
			Si souf li wo epi si si nou tande ti bri souflèt lè l ap respire, se ka opresyon Pwoblèm respirasyon ak touse (chapit sa a poko ekri).) Epitou, anpwazonnen ak pwodwi chimik, oubyen twòp medikaman ka bay yon moun pwoblèm pou li.
	Gade pou wè si li pa p depale, oubyen si li mal pou pale. Sa ap ede nou konprann si li blese grav. Aprann ki sa pou nou fè si li pèdi konnesans.		Sa rive fasil pou yon moun bwouye lè li fè aksidan. Men si li pa ka pale klè, li endispoze, epi li rete bwouye, sa se yon siy ke yo blese nan tèt, li sou, oubyen li dwoge.
			Si yon moun pa ka pale klè se ka yon donmaj nan sèvo li soufri, yon konjesyon serebral. Èske li gen yon bò figi li ak tout yon bò kò li ki fèb, ki tonbe ? Al gade konjesyon serebral al gade nan chapit Pwòblèm kè ak tansyon.
			Si yon moun bwouye osinon endispoze, se ka yon kriz dyabèt l ap fè.
?	Gade byen : èske l ap pèdi san, èske li gen anfleman, mak ble, mak wouj sou kò, oubyen genyen kote nan kò a ki defigire ? Fè konparezon yon bò kò a ak lòt la. Pa egzanp, si yon janm pi kout pase lòt la, li ka kase.		Aprann ki sa pou fè si l ap pèdi san.
			Aprann ki sa nou dwe fè pou zo kòt kase ak zo ki kase.
			Si li anfle, si li gen mak ble oubyen wouj, li ka senyen anndan kò a. Voye je sou li pou wè si li p ap dekonpoze.

?	Manyen li tou dousman, tèt li, figi kou, do, dèyè ak devan kò, bra, ak janm li yo. Èske genyen kote ki sansib, ki fè mal, ki mouri ? Wè si li pa gen zo ki deplase. Si moun nan te tonbe, si li blese nan aksidan machin, oubyen si li te ka blese zo rèl do li, manyen chak ti zo rèl do li, depi tèt li rive jis nan fant dèyè li.		Aprann ki sa pou nou fè si li te ka blese nan tèt li.
			Si nou kwè li ka blese nan tèt, kou, oubyen rèl do a, anvan nou deplase moun nan, aprann ki jan pou nou okipe yon moun ki blese nan kou oubyen nan rèl do a.

Nou te mete paj sa a ajou: 05 jan 2024