Anèks A : Grafik sou ki jan timoun devlope

SanteWiki > Nouvo Kote Ki Pa Gen Doktè > Chapit 28: Ki jan pou nou okipe timoun > Anèks A: Grafik sou ki jan timoun devlope

Nan chapit sa a, n ap jwenn :

 

Nan chapit sa a, n ap jwenn :

Ki jan pou nou sèvi ak grafik sa yo

Timoun ap grandi nan plizyè domèn : fizik (kò), lespri (sèvo), kominikasyon (fè jès ak pale), abilte sosyal (rapò ak lòt moun). Gen de bagay yon timoun aprann, ki fè pati toulekat domèn yo. Pa egzanp, yon timoun ki lonje bra li ba ou, kap mande ou pran li nan bra ou. Lè sa a, lap sèvi ak :

• Fizik – li leve bra li.
• Lespri – li rekonèt ou.
• Kominikasyon – li fè ou konprann sa li vle.
• Abilte sosyal – li kontan lè ou karese l.

Pi ba, genyen grafik ki montre kèk bagay timoun konn aprann fè, epi nan anviwon ki laj pifò timoun aprann fè yo. Sèvi ak grafik yo pou konnen ki jan timoun devlope. Sa ka ede nou rekonèt ki sa timoun nan gen pou li aprann.

6 mwa 12 mwa 2 an Grafik yo montre ki jan timoun devlope. Lè yap grandi, kò yo ap devlope, epi yap toujou aprann plis bagay. Ki jan pou nou konnen ki sa timoun nan gen pou l aprann Chache jwenn grafik ki kòresponn ak laj ki pi pre laj timoun nan. Sou grafik la, fè wonn sou tout bagay timoun nan kapab fè. Li posib nou va konstate gen de bagay lòt timoun menm laj la kapab fè, men pitit pa ou pa ka fè yo. Konsa sa va ede ou konnen ki aktivite ki ta pi bon pou ou fè ak timoun nan. 2 an Kominikasyon Lespri Abilte sosyal Fizik fè fraz ak de twa mo jwe balon papa papa Sèvi ak mo ki senp Imite mo osinon jès ki senp gode Mete ansanm bagay ki sanble youn ak lòt Sèvi ak bagay ki sanble youn ak lòt Chita pi lontan pou fè aktivite li Jwe a kote lòt timoun Fè menm bagay ak moun nan kap pran swen li Mande moun ede li lè li bezwen sa Anpile bagay youn sou lòt Mache Chita akoupi Nan grafik anwo a, manman an te fè wonn sou tout aktivite piti fi li, gen gen laj 20 mwa, kapab fè. Manman an dwe ede l fè pa annavan nan afè pale ak fè jès, epi abilte fizik. Grafik sa yo montre nou ki jan timoun ap devlope. Chak grafik separe an 4 domèn. Desen ak mo ki ekri ban nou egzanp sou sa anpil bebe ka fè lè yo gen 3 mwa. 3 mwa Kominikasyon Lespri Abilte sosyal Fizik Li reyaji lè l tande vwa osinon wè figi moun pa l Li reyaji lè li tande yon bri fò osinon remake yon mouvman sibit Li rekonèt moun kap okipe l Li kriye lè li grangou osinon lè li pa alèz Moun ka konsole l lè yo karese l oubyen lè yo pale avèk l Li souri lè moun jwe avè l Li remake men li yo Li pran tete Li leve tèt li lè l kouche sou vant li Si yon bebe pa ka fè de bagay nan chak domèn, li bezwen èd pou li devlope sa ki manke. Men se egzanp sèlman desen sa yo bay. Pa egzanp, lè nou gade domèn kominikasyon an, sa pa vle di fòk nou jwe yon enstriman mizik pou verifye ki jan li reyaji. Kesyon nou dwe poze se, ‘Eske bebe a reyaji lè li tande yon bri fò ?’ Pa bliye: Yon tibebe va aprann pi vit lè li nan lantouraj lòt timoun yo nan katye a, e li va fè sa yo konn fè devan li. Grafik sa yo montre nou ki jan timoun ap devlope. Chak grafik separe an 4 domèn. Desen ak mo ki ekri yo ban nou egzanp sou sa anpil bebe ka fè lè yo gen 6 mwa. 6 mwa Kominikasyon Lespri Abilte sosyal Fizik Li fè ti son ak jès senp aaah Li vire tèt li pou l tande yon son osinon pou l ka wè ki sa kap bouje Li pran bagay nan men li met nan bouch li Li ka fè divès bagay ak jwèt li yo Li enterese pou gade sa ki ozalantou li Li pè moun etranje Li aji yon fason pou l fè moun remake l Li rekonèt kèk moun Li vire sou do li lè li kouche sou vant li; li vire ankò sou vant li lè l kouche sou do li Li rete chita lè yon moun ap soutni l Li fè ti mouvman; li voye bra li ak pye li yo Si yon bebe pa ka fè de bagay nan chak domèn, li bezwen èd pou li devlope sa ki manke. Men se egzanp sèlman desen sa yo bay. Pa egzanp, lè nou gade domèn fizik la, sa pa vle di li oblije gen yon jwèt konsa, Kesyon nou dwe poze se, ‘Eske bebe a fè ti mouvman epi voye pye li ?’ Pa bliye: Yon bebe va aprann pi vit lè li nan lantouraj lòt timoun yo nan katye a, e li va fè sa yo konn fè devan li. Grafik sa yo montre nou ki jan timoun ap devlope. Chak grafik separe an 4 domèn. Desen ak mo ki ekri yo ban nou egzanp sou sa anpil bebe ka fè lè yo gen 12 mwa. 12 mwa Kominikasyon Lespri Abilte sosyal Fizik Li konprann mo ak jès senp Ban mwen sa. Li mete kèk son ansanm Li kòmanse bay bagay nom ba-ba ga-ga wa wa Li konprann yon bagay toujou la, menm si li pa ka wè li Li fè jefò pou l rezoud pwoblèm senp Li kòmanse konprann si li fè tèl bagay, sa va bay tèl rezilta Li sèvi ak jès Li pran kriye lè moun kap pran swen li pati Li renmen jwe ak moun, tankou jwe koukou Li rete chita pou kont li Li rale Li leve kanpe Si yon bebe pa ka fè de bagay nan chak domèn, li bezwen èd pou li devlope sa ki manke. Men se egzanp sèlman desen sa yo bay. Pa egzanp, lè nou gade domèn abilte sosyal la, sa pa vle di fòk nou jwe koukou avè l. Kesyon nou dwe poze se, ‘Eske li renmen jwe ak moun ?’ Pa bliye: Yon bebe va aprann pi vit lè li nan lantouraj lòt timoun yo nan katye a, e li va fè sa yo konn fè devan li. Grafik sa yo montre nou ki jan timoun ap devlope. Chak grafik separe an 4 domèn. Desen ak mo ki ekri yo ban nou egzanp sou sa anpil bebe ka fè lè yo gen 2 an. 2 an Kominikasyon Lespri Abilte sosyal Fizik fè fraz ak de twa mo jwe balon papa papa Sèvi ak mo ki senp Imite mo osinon jès ki senp gode Mete ansanm bagay ki sanble youn ak lòt Sèvi ak bagay ki sanble youn ak lòt Chita pi lontan pou fè aktivite li Jwe a kote lòt timoun Fè menm bagay ak moun nan kap pran swen li Mande moun ede li lè li bezwen sa Anpile bagay youn sou lòt Mache Chita akoupi Si yon timoun pa ka fè de bagay nan chak domèn, li bezwen èd pou li devlope sa ki manke. Men se egzanp sèlman desen sa yo bay. Pa egzanp, lè nou gade domèn lespri a, sa pa vle di fòk timoun nan konn bat tanbou. Kesyon nou dwe poze se, ‘Eske li ka sèvi ak de bagay ki sanble youn ak lòt ?’ Pa bliye: Yon timoun va aprann pi vit lè li nan lantouraj lòt timoun yo nan katye a, e li va fè sa yo konn fè devan li. Grafik sa yo montre nou ki jan timoun ap devlope. Chak grafik separe an 4 domèn. Desen ak mo ki ekri yo ban nou egzanp sou sa anpil bebe ka fè lè yo gen 3 an. 3 an Kominikasyon Lespri Abilte sosyal Fizik Kote bouch ou ? Pale klè M vle ale ak papa mwen Konprann prèske tout pawòl ki senp Mete bagay nan twou osinon espas ki ale ak bagay la. Li ka triye bagay Li kapab defèt aparèy senp epi mete yo ansanm ankò Lè li fè yon ti tach, li kontan wè sa fè lòt moun plezi Mesi pou sa ou fè pou mwen. Li renmen ede moun lakay Li pran konsyans santiman lòt moun Li konn kouri, sote, monte Li sèvi ak men li pou l fè bagay ki pi konplike Li konn voye balon Si yon timoun pa ka fè de bagay nan chak domèn, li bezwen èd pou li devlope sa ki manke. Men se egzanp sèlman desen sa yo bay. Pa egzanp, lè nou gade domèn abilte sosyal la, sa pa vle di fòk timoun nan konn bale. Kesyon nou dwe poze se, ‘Eske li renmen travay ansanm ak fanmi li ?’ Pa bliye: Yon timoun va aprann pi vit lè li nan lantouraj lòt timoun yo nan katye a, e li va fè sa yo konn fè devan li. Grafik sa yo montre nou ki jan timoun ap devlope. Chak grafik separe an 4 domèn. Desen ak mo ki ekri yo ban nou egzanp sou sa anpil timoun ka fè lè yo gen 5 an. 5 an Kominikasyon Lespri Abilte sosyal Fizik Se tonbe m tonbe nan dlo. Li poze anpil kesyon Kilès ki la ? Sa yap fè la ? Li pale sou tout sa l te fè Li ka swiv ansèyman senp Li ka fè kastèt chinwa senp Li konn kontwole Li konprann regleman Li jwe ak lòt timoun Mwen tris. Padon. Li konn eksprime anpil santiman Li fè kopi yon desen senp Li ka fasil fè pa annaryè Li ka sote sou yon sèl pye Si yon timoun pa ka fè de bagay nan chak domèn, li bezwen èd pou li devlope sa ki manke. Men se egzanp sèlman desen sa yo bay. Pa egzanp, lè nou gade domèn abilte sosyal la, sa pa vle di fòk timoun nan gen yon pwofesè pou l koute. Kesyon nou dwe poze se, ‘Eske li konprann epi li kapab swiv ansèyman menm jan ak lòt timoun ?’ Pa bliye: Yon timoun va aprann pi vit lè li nan lantouraj lòt timoun yo nan katye a, e li va fè sa yo fè devan li.